PROGRAM SZKOLENIA NA STOPIEŃ ŻEGLARZA

CZĘŚĆ TEORETYCZNA

1. Przepisy

1.1. Podstawowe przepisy żeglugowe obowiązujące na wodach śródlądowych odnoszące się do żeglugi jachtowej: – wybrane definicje, – zasady ruchu żeglugowego, – sygnalizacja wzrokowa i dźwiękowa statków, – sygnały wzywania pomocy, – znaki żeglugowe, – uprawnienia do prowadzenia jachtów żaglowych, – dokumenty jachtu żaglowego, System szkolenia Polskiego Związku Żeglarskiego na państwowe patenty żeglarskie – ogólne przepisy bezpieczeństwa, – wypadki i awarie – zasady postępowania, – przepisy lokalne.

1.2. Elementarne wiadomości o przepisach obowiązujących na wodach morskich oraz przepisy portowe.

1.3. Etykieta jachtowa – zasady zachowania się na jachcie i obyczaje żeglarskie, etykieta flagowa.

1.4. Podstawowe zasady ochrony wodnego środowiska naturalnego.

2. Wiadomości o śródlądowych jachtach żaglowych:

2.1. Rodzaje jachtów śródlądowych, podział ze względu na budowę, osprzęt i eksploatację.

2.2. Nazewnictwo podstawowych części składowych jachtu śródlądowego i jego osprzętu.

2.3. Zasady obsługi silnika jachtowego.

2.4. Zasady obsługi instalacji jachtowych: paliwowej, gazowej, elektrycznej, wodnej.

2.5. Wyposażenie jachtu niezbędne do bezpiecznej żeglugi: ratownicze, przeciwpożarowe, medyczne.

3. Teoria żeglowania

3.1. Wiatr rzeczywisty i pozorny.

3.2. Kursy jachtu względem wiatru.

3.3. Działanie steru i miecza. 3.4. Siły działające na jacht będący w ruchu..

3.5. Stateczność jachtu.

3.6. Praca żagli.

3.7. Nawietrzność i zawietrzność jachtu.

4. Zasady manewrowania śródlądowym jachtem żaglowym pod żaglami i na silniku

4.1. Manewry pod żaglami.

4.2. Manewry na silniku.

4.3. Cumowanie i kotwiczenie.

4.4. Kierowanie załogą, komendy żeglarskie.

4.5. Umiejętność planowania i wyboru drogi jachtu.

4.6. Żeglowanie w trudnych warunkach pogodowych.

4.7. Żegluga na rzece.

5. Locja

5.1. Śródlądowy szlak żeglugowy: – informacje o korycie rzeki, – oznakowanie szlaku żeglugowego, – elementarne informacje o budowlach hydrotechnicznych – śluza, jaz, – informacje o popularnych polskich szlakach żeglugowych.

5.2. Elementarne wiadomości o nawigacyjnym oznakowaniu wód morskich oraz zaplanowanie krótkiej żeglugi po wodach morskich.

6. Ratownictwo

6.1. Bezpieczeństwo żeglugi i ratownictwo w żegludze śródlądowej: – osobiste środki wypornościowe, rodzaje i sposoby posługiwania się nimi, – inne środki bezpieczeństwa na jachcie śródlądowym, – przygotowanie jachtu i załogi do żeglugi w trudnych warunkach pogodowych, – zasady zachowania się po wywrotce jachtu, – zasady postępowania podczas alarmu „człowiek za burtą- wiadomości o służbach ratowniczych na wodach śródlądowych, – podstawy pomocy przedmedycznej w najczęściej występujących obrażeniach na jachcie, – zasady działań ratowniczych w trudnych warunkach pogodowych.

6.2. Podstawowe informacje o ratownictwie na wodach morskich: – Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa (SAR), Morskie Ratownicze Centrum Koordynacyjne, – ratownictwo brzegowe: brzegowe stacje ratownictwa, stacje ratownictwa morskiego, – sygnałowe środki ratownicze.

7. Meteorologia

7.1. Podstawowe wiadomości o wiatrach – znajomość skali Beauforta.

7.2. Podstawowa znajomość wybranych zjawisk meteorologicznych.

7.3. Niebezpieczne dla żeglarzy zjawiska meteorologiczne, ich oznaki i sposób postępowania.

7.4. Znajomość meteorologii w zakresie rozumienia komunikatów meteorologicznych i prognoz pogody.

7.5. Umiejętność uzyskiwania prognoz pogody.

CZEŚĆ PRAKTYCZNA

1. Umiejętność wykonywania następujących czynności i zasady bezpieczeństwa ich wykonywania: – użytkowanie środków ratunkowych, – poruszanie się po jachcie, – obsługa żagli, – obsługa szotów, – refowanie żagli, – obsługa miecza, – obsługa urządzenia sterowego, – obsługa silnika przyczepnego lub stacjonarnego, – obsługa cum, praca cumami, – obsługa odbijaczy, – umiejętność pagajowania, – użytkowanie bosaka i pychu, – umiejętność balastowania, – obsługa kotwicy, – obsługa podstawowych instalacji na jachcie: paliwowej, wodnej, elektrycznej, gazowej, – taklowanie jachtu, klar jachtu, – przygotowanie jachtu do wypłynięcia, sprawdzenia stanu technicznego jachtu żaglowego i jego wyposażenia z uwagi na bezpieczeństwo żeglugi, – przygotowanie jachtu do żeglugi w trudnych warunkach pogodowych, – poprawny dobór ożaglowania, – regulacja powierzchni ożaglowania, – trzymanie kursu, – regulacja prędkości pod żaglami i na silniku, – nadawanie prędkości początkowej (bieg do przodu, bieg wsteczny), – hamowanie przy pomocy kotwicy, – cumowanie jachtu, – obrót lub przesunięcie jachtu przy pomoście, praca cumami, – kotwiczenie jachtu na otwartym akwenie i przy brzegu. System szkolenia Polskiego Związku Żeglarskiego na państwowe patenty żeglarskie

2. Umiejętność wykonania następujących manewrów:

2.1. Manewry pod żaglami: – zmiana kursu (odpadanie, ostrzenie), – zacieśniona cyrkulacja, – zwrot przez sztag, – zwrot przez rufę, – stawanie w dryf, – alarm „człowiek za burtą”, – dojście do boi, – odejście od boi, – stawanie na kotwicy, – zejście z kotwicy, – odejście od nabrzeża, – dojście do nabrzeża,

2.2. Manewry na silniku: – zmiana kursu, – zacieśniona cyrkulacja, – odejście od nabrzeża, – dojście do nabrzeża, – alarm „człowiek za burtą” – dojście do boi, – odejście od boi, – stawanie na kotwicy, – zejście z kotwicy, – holowanie pojedynczego jachtu. 3. Prace bosmańskie: – umiejętność wiązania podstawowych węzłów żeglarskich: prosty, ratowniczy (dwa sposoby), knagowy, ósemkowy, refowy, szotowy, flagowy, rożkowy, sztyk, wyblinka, cumowy żeglarski, buchta, – podstawowe naprawy osprzętu i instalacji jachtowych.

NORMY I ZALECENIA

1. Szkolenie praktyczne pod żaglami i na silniku powinno odbywać się na śródlądowym jachcie kabinowym typu slup o długości kadłuba ponad 5,5 m, wyposażonym w silnik. Zaleca się, aby długość kadłuba jachtu była w zakresie od 6 do 8 m. Dopuszcza się wykorzystanie dodatkowo w szkoleniu pod żaglami otwarto pokładowy jacht mieczowy typu slup.

2. Uwzględniając różne formy organizacji szkolenia praktycznego, ustala się, że łączny czas szkolenia pojedynczej osoby za sterem jachtu nie może być krótszy niż 15 godzin.

3. Podczas szkolenia praktycznego wszystkie osoby mają mieć założone kamizelki ratunkowe zgodne z obowiązującymi normami.

4. Szkolenie praktyczne powinno odbywać się przy sile wiatru 1-4°B. Szkolenie przy sile wiatru 5°B powinno zawiera ć tylko elementy nauki żeglowania w trudnych warunkach pogodowych.

5. Nabrzeże lub pomost wykorzystywany do szkolenia praktycznego powinien być o długości co najmniej 10 m, wyposażony w poprawne urządzenia cumownicze. Głębokość wody przy pomoście powinna pozwalać bez zakłóceń wykonywać szkoleniowe manewry. Nabrzeże lub pomost powinien spełniać wszystkie warunki bezpiecznego przebywania na nim osób odbywających szkolenie.

6. Akwen szkoleniowy powinien pozwalać bez zakłóceń prowadzić szkolenie praktyczne oraz prowadzenie pełnej obserwacji szkolenia. Na akwenie szkoleniowym powinna być umieszczona co najmniej jedna boja manewrowa.

7. Podczas szkolenia powinna być przygotowana do natychmiastowego użycia motorówka ratownicza.

8. Podczas szkolenia praktycznego powinna być prowadzona ciągła obserwacja akwenu szkoleniowego.